Passend examineren met een rekenportfolio

Aanleiding

In het voorjaar van 2024 vond in de media een discussie plaats over het rekenexamen in het mbo. Zijn er voldoende aanpassingen mogelijk voor studenten met hardnekkige rekenproblemen of dyscalculie? Is het niet beter om deze studenten in de praktijk op te leiden, zonder dit soort examens?

De rekenexamens komen studenten met specifieke behoeften al tegemoet, met het mogen gebruiken van rekenmachine en rekenkaart, het aangepaste taalniveau, en het meenemen van de denkstappen in de beoordeling. Bovendien kan een instelling deelexamens aanbieden of het examen begeleid afnemen.

Toch zijn er studenten die het examen niet kunnen halen, maar wel in het dagelijks leven laten zien dat ze gecijferd zijn. Dit was voor Hogeschool Utrecht de aanleiding om te onderzoeken of een portfolio-examen voor rekenen ontwikkeld kon worden. Behalve voor studenten met ernstige rekenproblemen past dit instrument goed bij de opkomst van lerend kwalificeren. Studenten krijgen met het portfolio de mogelijkheid om zonder tijdsdruk en spanning hun gecijferdheid aan te tonen in betekenisvolle opdrachten.

Drie mbo-instellingen uit het Lerend Netwerk Rekenen en de Coöperatie Examens MBO  sloten zich aan bij de Hogeschool Utrecht. Gestart werd met het verkennen van de mogelijkheden en het formuleren van de uitgangspunten. Opdrachten werden ontworpen en in de praktijk getest. De descriptoren uit de exameneisen werden vertaald naar rekenvaardigheden. Gepuzzeld werd met taxonomie, dekking en weging. Het hele proces leidde in de zomer van 2025 tot een eerste opzet van een digitaal portfolio.

Het portfolio zal in de eerste maanden van 2026 door de Coöperatie Examens MBO getest worden in een pilot. Naar verwachting zal het portfolio vanaf augustus 2026 ingezet kunnen worden als exameninstrument. Of en onder welke voorwaarden hiervan gebruik gemaakt wordt, bepalen de mbo-instellingen.