Onderwijsraad: benut talige diversiteit in het onderwijs

Gepubliceerd:

11 september 2025

Leestijd:

2 minuten

In alle onderwijsvormen hebben we te maken met leerlingen en studenten die naast de Nederlandse taal ook andere talen spreken, ook in het mbo. Soms is de andere taal de eerste taal, denk aan Fries, streektalen en ook aan de thuistalen van leerlingen en studenten waarvan de ouders, of zijzelf, niet in Nederland zijn geboren.

De onderwijsraad adviseert om deze thuistalen beter te benutten omdat uit onderzoek blijkt dat het gebruik van thuistalen in de les helpt om de Nederlands taal beter en sneller te leren.

Het adviesrapport “nieuwe taaleisen voor het mbo” dat in mei 2025 is gepubliceerd, heeft ook en duidelijke visie op het gebruik van meertaligheid. Daarnaast zien we het gebruik van thuistalen ook terug in de nieuwe conceptkerndoelen voor het po en vo.

De onderwijsraad geeft in haar rapport de volgende aanbevelingen:

Aanbeveling 1: maak als school, opleiding en voorschoolse voorziening beleid dat kansen van talige diversiteit benut

Lang niet alle scholen hebben een uitgewerkt taalbeleid. Scholen in het primair en voortgezet onderwijs zijn verplicht hun taalbeleid in het schoolplan te beschrijven. Mbo-opleidingen zijn op dit moment niet verplicht een taalbeleid uit te werken. De raad beveelt de overheid aan om de wettelijke opdracht aan te scherpen zodat de omgang met talige diversiteit hierin standaard een plek krijgt en ook het mbo te verplichten tot een uitgewerkt taalbeleid.

Aanbeveling 2: investeer in ondersteuning, opleiding en verdere professionalisering

Er is onder leraren meer expertise nodig om talige diversiteit te kunnen benutten. Zij weten nu vaak niet dat thuistalen van nut kunnen zijn bij het leren van en in het Nederlands. De raad beveelt aan om ‘benutten van talige diversiteit’ standaard op te nemen in de bekwaamheidseisen van leraren. Het gaat dan om expertise in meertaligheid, kennis van het leren van een tweede of volgende taal en van pedagogisch-didactische aanpakken om talige diversiteit te benutten in de klas. Daarnaast moet er een nascholingsaanbod komen voor leraren die deze kennis en vaardigheden niet meekregen vanuit hun initiële opleiding.

Aanbeveling 3: breng wettelijke ruimte onder de aandacht

Wet- en regelgeving laat voldoende ruimte om binnen de school doordachte keuzes te maken om talige diversiteit te benutten. Betrokkenen zijn zich niet altijd bewust van die ruimte. De raad pleit er dan ook voor dat de overheid en de sectorraden hen actief informeren over de wettelijke mogelijkheden en hen stimuleren van deze mogelijkheden gebruik te maken. Bijvoorbeeld om thuistalen in te zetten bij het leren van en in het Nederlands.